آیا تا به حال خواسته‌اید یاد بگیرید چگونه آهنگسازی کنید؟ آهنگسازی، کاری عمیق و گاه چالش‌برانگیز، اما به‌شدت لذت‌بخش و پاداش‌دهنده است. خوشبختانه، آموزش آهنگسازی هیچ‌گاه به آسانی امروز نبوده است. تنها با یک کامپیوتر و چند منبع آموزشی آنلاین (مثل همین مقاله‌ای که در حال مطالعه‌ی آن هستید)، می‌توانید سفر خود را در مسیر آهنگسازی آغاز کنید. با سازینو همراه باشید.
آموزش آهنگسازی
در این مقاله آموزش آهنگسازی، به تمامی نکاتی که برای شروع ساخت یک موزیک نیاز دارید می‌پردازیم؛ از ابزارهای اولیه گرفته تا شش مرحله‌ی خلاقانه‌ای که برای ساخت آهنگ خود طی خواهید کرد.
ابزارهای مورد نیاز برای آهنگسازی
وقتی به یک تنظیم‌کننده‌ی موزیک فکر می‌کنید، شاید یک استودیو و میزهای میکس بزرگ و میکروفون‌های سطح بالا در اتاق‌های ضبط شیک را تصور کنید. اگرچه دسترسی به این تجهیزات قطعاً مفید است، اما امروزه می‌توانید تنها با یک لپ‌تاپ و چند نرم‌افزار، آهنگ‌های شگفت‌انگیزی بسازید. در ادامه به بررسی ابزارهای ضروری برای شروع کار می‌پردازیم.
نرم‌افزار میزبان یا DAW
نرم‌افزار میزبان، نرم‌افزار اصلی مورد استفاده در ساخت ترک‌های موسیقی است که برای ضبط، ادیت و تنظیم صداها به کار می‌رود. می‌توانید آن را به منزله‌ی جایی در نظر بگیرید که در آن تمام ایده‌های خود را ساخته و سازمان‌دهی می‌کنید.
نحوه‌ی انتخاب نرم‌افزار میزبان
یکی از نخستین تصمیماتی که در آغاز آموزش آهنگسازی باید بگیرید، انتخاب یک نرم‌افزار میزبان مناسب است؛ چرا که گزینه‌های فراوانی وجود دارد. یک آهنگ خوب را می‌توان در هر نرم‌افزار میزبانی خلق کرد. در نهایت، این نرم‌افزار شبیه به بوم نقاشی شماست؛ هنر واقعی از ذهن و خلاقیت شما نشأت می‌گیرد، نه از ابزار. با این حال، از آنجا که زمان زیادی را صرف کار در نرم‌افزار میزبان خواهید کرد، بهتر است گزینه‌ای را انتخاب کنید که برایتان انگیزه‌بخش و الهام‌بخش باشد.
ممکن است برای شما این به معنای انتخاب نرم‌افزار میزبانی باشد که از لحاظ ظاهری برایتان جذاب است. همچنین بررسی اینکه هنرمندان و تنظیم‌کنندگان مورد علاقه‌تان از چه نرم‌افزار میزبانی استفاده می‌کنند، می‌تواند الهام‌بخش باشد.
نرم‌افزارهای میزبان محبوب برای ساخت آهنگ
در ادامه، به برخی از محبوب‌ترین گزینه‌ها اشاره می‌کنیم تا ایده‌های بیشتری پیدا کنید:
GarageBand
GarageBand از نرم‌افزارهای میزبانی است که چه در میان سازندگان آهنگ و چه کاربران عادی شناخته‌شده است، چرا که سال‌هاست توسط اپل به‌صورت پیش‌فرض روی دستگاه‌هایش نصب می‌شود. با اینکه این نرم‌افزار در انحصار سیستم‌عامل macOS / iOS است و از نظر امکانات محدودتر از برخی دیگر از گزینه‌هاست، قیمت فوق‌العاده مناسب و داشتن نسخه‌ی موبایل، آن را به گزینه‌ای محبوب در میان مبتدیان تبدیل کرده است.
Ableton Live
Ableton Live نیز از محبوبیت زیادی برخوردار است. این نرم‌افزار میزبان علاوه بر ساخت آهنگ، تأکید زیادی بر اجرای زنده دارد. جریان کاری منحصربه‌فرد آن ممکن است برای برخی گیج‌کننده باشد، اما کسانی که به آن عادت می‌کنند، کاملاً به آن وفادار می‌مانند.
Studio One (بین ۹۹ تا ۳۹۹ دلار):
اگرچه به اندازه‌ی Logic یا Ableton شناخته‌شده نیست، اما نباید Studio One را دست‌کم گرفت. این نرم‌افزار میزبان آینده‌نگر طراحی مدرنی دارد و برخی قابلیت‌های انحصاری بسیار مفیدی را ارائه می‌دهد؛ چه برای ساخت بیت (مانند Impact XT) و چه برای نُت‌نویسی (مانند Score View).
صداها و پلاگین‌ها
در حالی که نرم‌افزار میزبان محیط کاری شماست، صداها و پلاگین‌ها عناصر واقعی‌ای هستند که برای تولید صدا در نرم‌افزار میزبان به کار خواهید برد. صداها می‌توانند اشکال مختلفی داشته باشند؛ مثلاً ممکن است لوپ‌های آماده‌ای باشند که الهام‌بخش شما در آغاز کار هستند، یا صداهای کوتاهی که می‌توانید آن‌ها را در پلاگین‌ها بارگذاری کرده و برای ساخت پارت‌های ملودیک یا آکوردی استفاده کنید.
پلاگین‌ها نیز قطعات نرم‌افزاری کوچکتری هستند که درون نرم‌افزار میزبان مورد استفاده قرار می‌گیرند تا نیازهای خلاقانه‌ی شما را برطرف کنند. برخی از آن‌ها ممکن است یک اینسترومنت مانند پیانو یا بیس را با صداهای از پیش بارگذاری‌شده ارائه دهند، که به شما امکان می‌دهد برای سازی که نه مالک آن هستید و نه نواختنش را بلدید، آهنگ بسازید. برخی دیگر نیز افکت‌هایی مانند اکو یا ریورب را در اختیارتان قرار می‌دهند تا جنس صداهایتان را تغییر بدهید.
ساز و سخت‌افزار
در نهایت، اگر خوانندگی می‌کنید یا ساز می‌زنید، قطعاً می‌توانید این توانایی‌ها را در آهنگ خود بگنجانید. اگر می‌خواهید در موزیک خود خوانندگی کنید، لازم است به فکر تهیه‌ی یک میکروفن، کابل XLR (برای اکثر میکروفن‌ها) و یک کارت صدا باشید. با این حال، اگر بودجه‌ی کافی ندارید یا فقط می‌خواهید سریع شروع کنید، می‌توانید با تنظیمات مناسب، از میکروفون لپ‌تاپ یا موبایل نیز ضبط‌هایی نسبتاً مناسب بگیرید.
این تجهیزات همچنین برای کسانی که هر نوع ساز آکوستیک (مثل ویولن، ساکسیفون، ترومپت و غیره) می‌زنند، کاربرد دارد. اگر ساز الکتریکی مثل گیتار الکتریک یا بیس دارید، می‌توانید کابل TS خود را مستقیم به کارت صدا وصل کنید و سپس سیگنال خود را در نرم‌افزار میزبان با پلاگین‌ها تقویت و افکت‌گذاری کنید. و در نهایت، اگر پیانو یا کیبورد می‌زنید، احتمالاً بخواهید به میدی کنترلرها هم نگاهی بیاندازید. خیلی از تنظیم‌کنندگان حتی اگر پیانو ساز اصلی‌شان نباشد، برای ضبط سریع‌‌تر ایده‌ها از میدی کنترلر استفاده می‌کنند.
چگونه نرم‌افزار میزبان خود را بهتر یاد بگیریم؟
اول از همه، نگران این نباشید که قبل از شروع، تمام جزئیات پیچیده‌ی نرم‌افزار میزبان را یاد بگیرید. روش بهتر این است که یک معرفی کوتاه بخوانید یا ببینید، و هر موقع سوالی برایتان پیش آمد همان موقع سراغش بروید. اگر در طول مسیر گیر کردید، منابع خوبی که می‌توانید روی آن‌ها حساب کنید، دفترچه راهنمای رسمی نرم‌افزار میزبان (که اغلب نادیده گرفته می‌شود) و ویدیوهای محبوب یوتیوب هستند.
حالا که تمام ابزارها را آماده کردیم، بیایید برویم سراغ اصل مطلب: آموزش آهنگسازی!
چگونه بیت بسازیم؟
وقتی ساختار پایه‌ای آهنگ‌ها را بررسی می‌کنیم، بیشتر ایده‌های آهنگسازی را می‌توان به سه عنصر اصلی تقسیم کرد: ریتم، ملودی و هارمونی.
این سه عنصر کاملاً جدا از هم نیستند. مثلاً ملودی‌ها و آکوردها ذاتاً ریتمیک هم هستند. اما برخی از عناصر مثل سازهای کوبه‌ای چندان ملودیک یا هارمونیک نیستند و انرژی ریتمیک قطعه را پیش می‌برند — به این بخش‌ها در اصطلاح عامیانه بیت می‌گوییم (که نباید با تعریف تئوری موسیقی آن اشتباه گرفته شود).
ریتم چیست؟
به زبان ساده، ریتم بخشی از آهنگ است که زمان‌بندی نت‌ها و سکوت‌ها را تعیین می‌کند. ریتم چیزی است که به‌صورت ذاتی در تجربه شنیدن آهنگ وجود دارد — بیشتر مردم حتی اگر آهنگ نساخته باشند، می‌توانند یک ریتم خوب را درک کنند و بر اساس آن برقصند. با این حال، به عنوان تنظیم‌کننده، داشتن دانش اولیه از تئوری موسیقی درباره ریتم به شما کمک زیادی می‌کند. مثلاً شناخت میزان‌ها و ارزش زمانی نت‌ها به شما امکان می‌دهد بهتر در نرم‌افزار میزبان کار کنید و ریتم‌ها را درست جایگذاری کنید.
چگونه در نرم‌افزار میزبان خود بیت بسازیم
وقتی اصول پایه‌ای ریتم را یاد گرفتید، باید یک ترک اینسترومنت جدید در نرم‌افزار میزبان خود ایجاد کنید. هر کیت درامی که صدایش را دوست دارید انتخاب کنید — قرار است با استفاده از نت‌های میدی بیت خود را بسازید. یادتان باشد، هیچ قاعده‌ای نیست که بگوید حتماً باید از بیت شروع کنید. اما بسیاری از تنظیم‌کنندگان آهنگ‌هایشان را حول بیت می‌سازند چون پایه و اساس بسیاری از ژانرهاست.
چگونه یک توالی آکورد بسازیم
وقتی بیت ساخته شد، می‌توانید به سراغ هارمونی بروید و یک توالی آکورد بسازید. آکورد مجموعه‌ای از نت‌هاست که یک ایده هارمونیک واحد را تشکیل می‌دهد. توالی آکورد ساختار هارمونیک اصلی قطعه آهنگ است.
هارمونی چیست؟
هارمونی به صدای هم‌زمان چند نت گفته می‌شود. ما آن را تقریباً در تمام آهنگ‌ها معمولاً توسط سازهایی مثل پیانو، گیتار، یا سینت‌پدها می‌شنویم. برای مثال، توالی آکورد i – III – VII – VI پیانویی که در آهنگ Hello از Adele اجرا می‌شود، ساختار هارمونیک آهنگ را تعریف می‌کند و بستری عالی برای صدای احساسی او فراهم می‌کند.
چگونه در نرم‌افزار میزبان یک توالی آکورد بسازیم
حالا وقت آن است که یک توالی آکورد بسازیم که با بیت هماهنگ حرکت کند. توالی آکورد می‌تواند شامل هر تعداد آکورد باشد، اما انتخاب یک الگوی چهار آکوردی برای لوپ شدن شروع خوبی است.
اگر نمی‌دانید از کجا شروع کنید، بهتر است یک گام ماژور یا مینور را برای ساخت آکوردهایتان انتخاب کنید. گام دو ماژور و لا مینور برای مبتدیان عالی‌اند، چون هیچ دیز یا بملی ندارند (یعنی فقط از کلیدهای سفید پیانو استفاده می‌کنند). گرچه این یک تعمیم کلی است و استثناهای زیادی وجود دارد، متمرکز شدن روی گام ماژور معمولاً صدایی روشن‌تر و شادتر تولید می‌کند، و گام مینور صدایی تاریک‌تر یا غمگین‌تر. جستجوی توالی آکوردهای آهنگ‌های مورد علاقه‌تان می‌تواند یک منبع الهام خوب باشد.
چگونه با توالی آکورد یک بیس‌لاین بسازیم
وقتی توالی آکورد را ساختید، می‌توانید با کپی و پیست کردن آکوردها روی ترک بیس، یک بیس‌لاین ساده بسازید. بعد فقط نت اصلی آکورد را جدا کرده و به اکتاو پایین‌تر منتقل کنید. این کار باعث پر شدن بخش پایین فرکانس آهنگ می‌شود. در مسیر یادگیری، احتمالاً بیس‌لاین خود را بهتر می‌کنید؛ نت‌های بیشتری اضافه می‌کنید، از نت اصلی آکورد منحرف می‌شوید، ریتم‌های جذاب‌تری می‌سازید و غیره.
چگونه یک ملودی بنویسیم
و در نهایت، بیایید یک ملودی روی آهنگی که ساخته‌ایم اضافه کنیم.
ملودی چیست؟
تعریف دقیق ملودی کمی دشوار است — شاید توالی خاصی از صداهایی که به عنوان یک ایده واحد گروه‌بندی شده‌اند — اما وقتی یک ملودی خوب را می‌شنویم، آن را به راحتی تشخیص می‌دهیم. یک ملودی تاثیر گذار، ملودی‌ای است که ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد یا مدت‌ها پس از پایان آهنگ در ذهنمان تکرار می‌شود.
چگونه در نرم‌افزار میزبان یک ملودی بسازیم
باز هم در ساخت ملودی قانون قطعی وجود ندارد، اما نسبت به زمانی که بیت و توالی آکورد ساختیم، ساختار اصولی‌تری داریم.
اول اینکه، توالی آکورد، مشخص می‌کند که ملودی ما در چه گامی بماند که معمولاً اگر ملودی شما نت‌هایی را در همان آکوردها استفاده کند، احتمالاً صدای موسیقایی همخوانی خواهد داشت. از طرف دیگر، می‌توانید کمی تنش ایجاد کنید و نت‌هایی خارج از آکوردها بزنید، سپس آن‌ها را به نت‌های همخوان برگردانید. وقتی آهنگسازی می‌کنید، از خود بپرسید: چگونه می‌توانید داستان منحصر به فردی را با ملودیتان تعریف کنید؟ اگر دنبال به یادماندنی بودن ملودی هستید، راه‌حل شاید پیدا کردن تعادلی میان تکرار و تغییر باشد. تکرار بخش‌های کوچک در ملودی به شنونده کمک می‌کند آن را دنبال کند، و تغییرات به ملودی هیجان و تأثیر می‌دهد.
اگر گیر کردید، می‌توانید روی توالی آکوردها زمزمه کنید تا ملودی‌ای که دوست دارید را پیدا کنید، سپس سعی کنید آن را در نرم‌افزار میزبان بازسازی کنید. همچنین می‌توانید از کیبورد اینترنال نرم‌افزار میزبان برای ایده‌پردازی با وی‌اس‌تی استفاده کنید که بعداً برای ملودیتان به کار ببرید.
اگر ضبط‌ها را کمتر ویرایش کنید، حس اجرای زنده و واقعیتر به آن‌ها می‌دهید. از طرف دیگر، می‌توانید اصلاً ساز زنده ضبط نکنید و مستقیماً ملودی‌ها را با میدی و وی‌اس‌تی ضبط کنید، مثل کاری که برای بیت، توالی آکورد و بیس‌لاین انجام دادیم.
اضافه کردن بخش‌های اضافه
حالا آهنگ ما واقعاً دارد شبیه یک ترک می‌شود! البته همیشه جا برای اضافه کردن چیزهای بیشتر وجود دارد — بسیاری از آهنگ‌های محبوبتان احتمالاً بیش از سه یا چهار صدا دارند. اما معمولاً این صداها در واقع از یکی از سه رکن اصلی (بیت‌ها، آکوردها، ملودی‌ها) که امروز ساختیم هستند. پس ادامه دهید و ترک‌های بیشتری به پروژه اضافه کنید. شاید چند ساز مختلف ملودیتان را اجرا کنند، یا بخش کاملاً جدیدی که با بیت در هم تنیده شود. بهترین راه برای یادگیری ساخت آهنگ و بهتر کردن شنوایی، همین تجربه عملی است. پس حسابی با نرم‌افزار میزبان خودتان وقت بگذرانید.
گسترش ایده به سمت یک ترک کامل
در این مرحله، آهنگ‌تان شاید فقط چند ثانیه باشد. وقتی یک ایده اصلی دارید، باید آن را به یک آهنگ کامل تبدیل کنید و بخش‌های بیشتری اضافه کنید تا آهنگ‌تان داستان گسترده‌تری را تعریف کند.
ساختار آهنگ چیست؟
وقتی دارید آهنگسازی می‌کنید، ساختار آهنگ کمک زیادی به شما خواهد بود تا ایده‌های کوچک‌تر را به یک آهنگ کامل تبدیل کنید. با ساختن بخش‌های مرتبط مثل ورس‌ها، کورس‌ها و بریج‌ها و وصل کردن آن‌ها به هم، می‌توانید داستان کاملی را با کارتان تعریف کنید.
در ادامه، به طور عمیق‌تر به ساختار آهنگ و چند الگوی محبوب که باید بشناسید می‌پردازیم.
چگونه ساختار آهنگ را در نرم‌افزار میزبان خود پیاده کنیم؟
وقتی به آهنگی که در نرم‌افزار میزبان ساخته‌اید نگاه می‌کنید، می‌توانید بخش‌های جدیدی با تغییر دادن توالی آکوردها و ملودی‌ها، یا با اضافه کردن یا حذف کردن قسمت‌هایی از آهنگ ایجاد کنید. معمولاً لازم نیست به اندازه زیادی تغییر ایجاد کنید تا بخش جدیدی بسازید.
اگر دارید آهنگی با وکال می‌نویسید، انتخاب بین تکرار متن ترانه یا بخش جدید متن ترانه در قسمت‌های مختلف نقش بزرگی در گسترش آهنگ‌تان خواهند داشت. در آهنگ پاپ، ورس‌ها معمولاً متون متفاوتی دارند که روی روایت داستان تمرکز می‌کنند، در حالی که کورس‌ها تکرار می‌شوند و بیشتر روی تم‌ها و احساسات کلی تأکید دارند. اما مثل همیشه، فرمول و قانون ثابتی وجود ندارد.
جمع‌بندی: چگونه آهنگسازی کنیم؟
اگر تا اینجا همراه ما بودید، تبریک می‌گوییم! شما تمام مراحل آهنگسازی را یاد گرفتید، از انتخاب نرم‌افزار میزبان گرفته تا ساخت ملودی و دوره آکورد. البته امروز اطلاعات زیادی را پوشش دادیم، پس اگر همه چیز را کاملاً به خاطر نسپرده‌اید، نگران نباشید. آهنگسازی یک سفر مادام‌العمر است، پس هر قدمی که برداشته‌اید، گام بزرگی است.
